Tăng huyết áp, thuật ngữ y tế của bệnh huyết áp cao, được biết đến là ― kẻ giết người thầm lặng. Tại Việt Nam có khoảng 12 triệu người mắc tăng huyết áp, cứ 5 người trưởng thành có 1 người tăng huyết áp. Tăng huyết áp được dự đoán sẽ tăng lên khoảng 8 phần trăm vào năm 2030.
Huyết áp cao luôn là nỗi ám ảnh của người cao tuổi và hiện đang có xu hướng trẻ hóa. Nếu không được điều trị hoặc không tuân thủ quy tắt điều trị, huyết áp cao sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ đau tim, đột quỵ và những biến chứng hiểm nguy khác.
1. Huyết áp là gì?
Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu vào động mạch. Huyết áp được tạo ra do tương tác giữa lực co bóp của tim và sức cản của động mạch, giúp vận chuyển máu đi khắp cơ thể, cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cho các cơ quan duy trì hoạt động của cơ thể.

2. Các yếu tố làm tăng huyết áp
Bệnh cao huyết áp nguyên phát:
Các bệnh nhân bị cao huyết áp không xác định được nguyên nhân được xếp vào dạng vô căn. Bác sĩ sẽ điều tra tiền sử bệnh nhân, chủ yếu là trong gia đình có người mắc bệnh và có thể có tính di truyền. Tình trạng bệnh này thường gặp phải ở những người lớn tuổi, nhất là nam giới.
Bệnh cao huyết áp thứ phát:
Với những bệnh nhân xác định được nguyên nhân cao huyết áp thì được xếp vào dạng huyết áp thứ phát. Bệnh chủ yếu do những nguyên nhân như:
– Bệnh nhân mắc bệnh về thận, u thượng thận, tim mạch,…
– Bệnh nhân mắc bệnh về nội tiết, tuyến giáp,…
– Tác dụng phụ của thuốc.
– Thai phụ bị nhiễm độc thai nghén.
Ngoài ra, những yếu tố khác như: tuổi cao, di truyền, thói quen sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh,… cũng là những nguyên nhân gây ra tình trạng tăng huyết áp.

3. Những biến chứng khó lường của bệnh huyết áp
Các chuyên gia hàng đầu tại Việt Hàn cho biết, biểu hiện của bệnh ở giai đoạn đầu, thường rất mơ hồ, không rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng, các biến chứng tăng huyết áp nguy hiểm có thể xảy ra bao gồm:
Thiếu máu cơ tim
Tăng huyết áp có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn động mạch vành khiến cho quá trình lưu thông máu đến tim bị cản trở. Lúc này người bệnh sẽ có biểu hiện đau tức ngực, khó thở kéo dài trong khoảng từ 15 – 20 phút. Tình trạng kéo dài còn gây ra biểu hiện tê cứng, đau nhức cánh tay.
Đột quỵ
Nhắc đến những biến chứng tăng huyết áp nguy hiểm thì không thể nào bỏ qua đột quỵ. Cao huyết áp ở người bị béo phì hay cao tuổi thường khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng phì đại thất trái. Đây là một trong những lý do phổ biến dẫn đến đột quỵ bất ngờ, tăng nguy cơ t.ử vong.
Đặc biệt, tình trạng này cũng dễ xảy ra với những người làm việc nặng nhọc liên tục trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, sốc tâm lý, căng thẳng, mệt mỏi kéo dài,…
Suy tim
Không chỉ có đột quỵ thì suy tim cũng là một biến chứng tăng huyết áp mà bất kỳ bệnh nhân nào cũng cần phải có sự cảnh giác. Khi huyết áp tăng cao, tim sẽ hoạt động co bóp liên tục với tần suất cao để bơm máu tới các mạch máu ngoại biên. Tình trạng này nếu không được can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến phì đại cơ tim, giảm khả năng đàn hồi dẫn tới suy giảm chức năng.
Suy thận
Suy thận ở nhiều mức độ khác nhau, nặng nhất dẫn đến suy thận mạn giai đoạn cuối phải ghép thận hoặc lọc máu chạy thận định kỳ.
Mắt
Tăng huyết áp có thể khiến các mạch máu tại võng mạc mắt co thắt, phù nề hoặc biến dạng. Mức độ biến chứng nặng nhất là xuất huyết võng mạc khiến mắt mờ hoặc người bệnh không thể nhìn thấy.
Tác động đến động mạch ngoại biên
Tình trạng cứng, xơ vữa, vôi hóa hoặc tắc nghẽn động mạch có thể xảy ra với các động mạch ngoại biên bao gồm: động mạch chi trên và dưới, động mạch cảnh, động mạch thận nếu tăng huyết áp tác động thường xuyên trong thời gian dài. Tình trạng này có thể khiến người bệnh đau nhức, tê cứng chân tay, khó khăn trong việc di chuyển, vận động, thậm chí là không thể di chuyển được.
Suy giảm trí nhớ
Biến chứng tăng huyết áp lên não có thể dẫn đến tình trạng suy giảm trí nhớ, thường gặp phổ biến ở người cao tuổi. Bên cạnh đó, một số bệnh lý về não cũng có thể xảy ra nếu tăng huyết áp không được kiểm soát kịp thời.
Một số biến chứng khác
Ngoài những biến chứng nguy hiểm và phổ biến nói trên thì tăng huyết áp còn có thể gây ra những ảnh hưởng sau:
– Rối loạn cương dương ở nam giới.
– Tiểu đường.

4. Biện pháp phòng ngừa
Ngày nay, huyết áp cao thường được phòng ngừa bằng cách kết hợp khám sức khỏe định kỳ với xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý.
Tuy nhiên, khám sức khỏe định kỳ vẫn là phương pháp hiệu quả hơn. Quá trình thăm khám không chỉ giúp kiểm soát tình trạng tăng huyết áp mà còn kiểm tra, đánh giá hoạt động của mạch máu, tình trạng xơ vữa động mạch, phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch hoặc những bất thường trong cơ thể do ảnh hưởng của tăng huyết áp. Từ đó, có thể đưa ra giải pháp điều trị dự phòng và ngăn ngừa đột quỵ từ sớm.
Tăng huyết áp là một dạng bệnh không thể điều trị dứt điểm mà chỉ có thể kiểm soát triệu chứng, tránh tình trạng tăng huyết áp quá cao gây nên biến chứng. Chính vì thế, việc tuân thủ điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ và thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết.

