Ước tính của Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) mỗi năm, nước ta ghi nhận khoảng 4.200 ca mắc mới và hơn 2.400 chị em phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung.
Căn bệnh đang dần trẻ hóa và nhiều trường hợp xảy ra trong đội tuổi 20. Điều đáng tiếc, bệnh lý có hiệu quả điều trị khả quan nếu phát hiện sớm, thế nhưng hơn 1/2 số ca phát giác ở giai đoạn muộn.
Cùng những con số “biết nói” trên, việc tầm soát ung thư cổ tử cung sớm là điều không thừa thãi, đặc biệt với phụ nữ trên 30.
Vậy tầm soát ung th.ư cổ tử cung là gì? Tại sao phải tầm soát trước khi có dấu hiệu và những phương pháp nào phổ biến hiện nay? Các bạn hãy cùng tạp chí Y Khoa Việt Hàn tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này nhé!
1. Tầm soát ung thư cổ tử cung
Tầm soát ung thư cổ tử cung là phương pháp sàng lọc, phát hiện các tế bào bất thường, tiền ung thư ở khu vực cổ tử cung – vị trí khe hẹp nối âm đạo với tử cung – của phụ nữ. Thông thường, cổ tử cung có màu hồng nhạt cùng lớp tế bào vảy mỏng, phẳng. Ống cổ tử cung được tạo nên từ một dạng tế bào thường gọi là tế bào trụ. Tại vùng giao nhau giữa hai tế bào này (vùng chuyển tiếp) thường xuất hiện các tế bào bất thường/tế bào tiền ung thư, gây bệnh ung thư cổ tử cung.
2. Tầm quan trọng của việc tầm soát
2.1. Phát hiện bệnh sớm
Việc tầm soát có thể giúp phát hiện các dấu hiệu ban đầu của ung thư cổ tử cung, thậm chí trước khi có triệu chứng, từ đó can thiệp kịp thời với những phương pháp điều trị phù hợp, kết hợp thay đổi chế độ sinh hoạt sẽ tăng khả năng chữa khỏi bệnh, giảm tỷ lệ tử vong.
Điều này còn giúp người bệnh giảm chi phí điều trị, bớt gánh nặng về tài chính cho bản thân và gia đình. Người bệnh được điều trị sớm cũng giảm bớt những khó chịu do tác động của tế bào ung thư đến cơ thể, ngăn ngừa khả năng xâm lấn sang các cơ quan khác.
2.2. Cải thiện sức khỏe cơ bản
Trong quá trình khám tầm soát, người bệnh không chỉ phát hiện mầm mống ung thư mà còn nhiều bệnh lý khác. Khi đó, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp xử lý thích hợp hoặc thay đổi chế độ chăm sóc, dinh dưỡng, sinh hoạt,… giúp ngăn ngừa bệnh phát triển theo chiều hướng tiêu cực, cải thiện sức khỏe tốt hơn. Người bệnh cũng cảm thấy yên tâm hơn sau khi biết rõ về tình trạng sức khỏe của bản thân.
3. Phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung
Theo các chuyên gia sản – phụ khoa tại Việt Hàn cho biết, các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung phổ biến hiện nay, bao gồm:
3.1. Khám phụ khoa
Các triệu chứng ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường không điển hình, dẫn đến việc bệnh chỉ được phát hiện khi đã tiến triển qua giai đoạn muộn. Vì vậy, việc khám phụ khoa định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần đối với phụ nữ độ tuổi sinh sản luôn được khuyến nghị.
3.2. Kiểm tra trực quan bằng acid acetic (VIA)
Kiểm tra trực quan sử dụng axit axetic được thực hiện bằng các công cụ hỗ trợ và mắt thường.
Phương pháp này thường mang tính sàng lọc và không cho kết quả tin cậy. Do đó, nếu nghi ngờ những bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm sàng lọc ung th.ư cổ t.ử cung chuyên sâu hơn.
3.3. Soi cổ tử cung
Soi cổ tử cung được thực hiện bằng cách quan sát khu vực cổ tử cung với thiết bị phóng đại chuyên dụng trong phụ khoa.
Phương pháp soi cổ tử cung mang lại hình ảnh thật được phóng to 10-30 lần so với thực tế, giúp các bác sĩ dễ dàng quan sát những tổn thương, bất thường khó quan sát bằng mắt thường.
3.4. Các xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung
– Xét nghiệm Pap: là xét nghiệm phổ biến nhất, có thể phát hiện những thay đổi của các tế bào có nguy cơ dẫn đến ung thư cổ tử cung.
– Xét nghiệm HPV: là xét nghiệm giúp phát hiện sớm các chủng virus HPV có liên quan đến nguy cơ gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Mẫu xét nghiệm HPV được thực hiện trên cơ sở một mẫu tế bào được lấy ra từ cổ tử cung, được chiết tách bằng máy phân tích nhằm xác định chính xác sự hiện diện của virus HPV.
Các xét nghiệm HPV thường được thực hiện kết hợp với xét nghiệm Pap.
4. Khi nào nên tầm soát ung thư cổ tử cung?
4.1. Dưới 21 tuổi
Không cần làm xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung.
4.2. Từ 21 đến 29 tuổi
Việc thực hiện tầm soát sớm ung thư cổ tử cung ở độ tuổi 21 đến 29, KIH khuyến nghị sử dụng phương pháp xét nghiệm Pap đầu tiên ở tuổi 21, sau đó xét nghiệm lại sau mỗi 3 năm. Ngay cả khi có quan hệ tình dục trước 21 tuổi, bạn cũng không cần thực hiện phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung Pap.
4.3. Độ tuổi 30 đến 65
Từ 30 – 65 tuổi, KIH khuyên bạn nên tầm soát ung thư cổ tử cung bằng một trong các phương pháp sau:
– Xét nghiệm HPV 5 năm một lần: nếu kết quả bình thường, bạn có thể đợi 5 năm để kiểm tra sàng lọc ung thư cổ tử cung cho lần tiếp theo.
– Kiểm tra HPV kết hợp với làm Pap 5 năm một lần: nếu cả 2 kết quả đều bình thường, bạn có thể thực hiện đợt xét nghiệm sàng lọc tiếp theo sau 5 năm.
– Xét nghiệm PAP 3 năm một lần: nếu kết quả bình thường, bạn sẽ chờ 3 năm để thực hiện đợt kiểm tra Pap tiếp theo.
Theo các hướng dẫn sàng lọc mới nhất được cập nhật, bạn nên thực hiện xét nghiệm HPV ở tuổi 25 và tiến hành xét nghiệm lại cách 5 năm/lần cho đến năm 65 tuổi. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tiến hành khám sàng lọc ung thư theo tình trạng sức khỏe và hướng dẫn của bác sĩ.
4.4 Trên 65 tuổi
Nếu trên 65 tuổi và các kết quả xét nghiệm HPV/Pap trước đó cho kết quả bình thường, bạn có thể liên hệ bác sĩ để được tư vấn có nên tiếp tục thực hiện các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung nữa hay không. Tuy nhiên, nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường, bạn vẫn cần tiến hành khám sàng lọc sau độ tuổi 65.
Thông qua bài viết này, tạp chí Y Khoa Việt Hàn mong muốn chị em phụ nữ có thể nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc tầm soát sớm, giúp bảo vệ sức khỏe bản thân và cùng chung tay xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh.
Địa chỉ: 36 Phan Chu Trinh, P. Vạn Thạnh, TP. Nha Trang, Tỉnh Khánh Hòa
SĐT: 0779.36.36.79